Oudercommunicatie en ouderbetrokkenheid
“Ouderbetrokkenheid is de motor van de oudercommunicatie.”
Gimme, 2018
Oudercommunicatie en -betrokkenheid staan dus niet los van elkaar. Een goede oudercommunicatie draagt bij tot de ouderbetrokkenheid en omgekeerd. Door bijvoorbeeld veel persoonlijk contact te hebben, bevorder je de betrokkenheid.
Hieronder vind je enkele praktische tips omvat door een theoretisch kader.
Tips voor goede oudercommunicatie en ouderbetrokkenheid
1. Heb als leerkracht een open houding.
Ouders moeten weten dat ze op elk moment bij jou terecht kunnen met hun vragen en zorgen.
- Maak voor en na de schooluren tijd voor korte gesprekjes.
- Deel nodige contactgegevens: een professioneel mailadres en eventueel een gsm-nummer.
2. Heb als leerkracht een positieve houding.
Het is ook van belang dat je de ouders behandelt als een gelijkwaardig persoon.
- Beschouw de ouders als volwaardig en competent. Trek hun uitspraken nooit direct in twijfel.
- Neem elke ouder serieus. Erken hun betrokkenheid en oordeel niet te snel.
- Toon interesse in de thuiscultuur en gewoonten van de ouders. Laat de leerlingen in de klas vertellen over hun thuiscultuur.
- Heb begrip voor verschillen tussen de school- en thuiscultuur. Zoek samen naar een oplossing waarbij je de thuiscultuur eerbiedigt.
3. Werk aan de vertrouwensband.
Vanuit een open en positieve houding kan er vertrouwen worden opgebouwd. Door te zorgen voor een wederzijds vertrouwen is een goede samenwerking met ouders mogelijk.
- Houd een kennismakingsgesprek.
- Ga met wederzijdse toestemming op huisbezoek.
- Bouw het vertrouwen op vanaf het begin.
- Voel je zeker in de omgang met ouders.
4. Communiceer in twee richtingen
Leerkrachten moeten hun verwachtingen naar de ouders toe communiceren en ook omgekeerd.
- Communiceer je verwachtingen met betrekking op het huiswerk.
- Stel vragen. Wat verwacht jij van mij als leerkracht?
- Ga in gesprek met ouders bij het delen van informatie.
5. Communiceer transparant en eenduidig
De boodschap die je overbrengt moet duidelijk zijn en in een context worden aangereikt zodat het doel van de boodschap effectief wordt bereikt.
- Gebruik hiervoor de 5W1H methode. Door de 5W1H vragen te beantwoorden in je boodschap zorg je voor een context en zal de boodschap helder worden voor de ouders.
Voorbeeld: huiswerk de tafel van 6 oefenen
Wat: De tafel van zes moet worden herhaald.
Waar: Thuis als huiswerk.
Wanneer: Elke dag gedurende 1 week.
Waarom: Omdat uit de toets van eergisteren bleek dat deze nog niet geautomatiseerd waren.
Wie: Leerlingen die lager scoorden dan 8/10.
Hoe: Laat de leerling 3 tafeloefeningen kiezen naar keuze. Op dag 1 oefent de leerling deze in. Op dag 2 komen er weer 3 extra bij. Dit tot dat alle tafeloefeningen van 6 geautomatiseerd zijn. Indien de leerling de oefening niet weet, werk je met sprongetjes van 6. (3 x 6 = 6 + 6 + 6 = 18)
6. Communiceer visueel
Beelden zeggen meer dan woorden. Communiceer dus ook op een visuele manier.
- Gebruik gekleurd papier: groen = betalen, roze = meebrengen...
- Steek brieven in een kleine doorzichtige map.
- Hang een lintje of een pin aan de boekentas van de leerlingen indien er een dringende boodschap insteekt.
- Kies een vaste dag om boodschappen mee te geven.
- Kleef een etiket met een belangrijke boodschap op de huiswerkmap.
- Hang een jaarkalender, krijt- of prikbord aan de klas en/of schoolpoort om te communiceren.
- Gebruik illustraties in de brieven om de aandacht van de ouders te trekken.
Nodig de ouders ook mondeling uit om aandacht te besteden aan de boodschap.
De visuele manier van werken moet ook zeker worden toegepast bij ouders uit kansengroepen.
7. Communiceer positieve ervaringen
Praat ook met ouders bij positieve ervaringen en niet alleen bij problemen.
- Vertel kort wat de leerlingen (individueel of in groep) tijdens de schooldag goed hebben gedaan.
- Deel foto's van werkjes, sfeerfoto's uit de klas enzoverder.
- Informeer ouders over de voortgang van hun kind. Geef toetsen mee naar huis, schrijf een kleine nota in de agenda, plan een gesprek in...
8. Stimuleer de thuisbetrokkenheid
De betrokkenheid thuis heeft een positief effect op de leerprestaties van leerlingen. Nodig de ouders expliciet uit om interesse te tonen en te praten met hun kind over school.
Reik zinvolle vragen aan zodat de ouders kunnen praten met het kind over de schooldag.
9. Communiceer met en via het kind
Het kind betrekken bij de communicatie heeft een positief effect op de relatie met ouders en op de betrokkenheid van ouders bij hun kind.
- Nodig het kind mee uit voor een gesprek tussen school en ouders.
- Communiceer ook via het kind zodat hij/zij de boodschap mondeling extra kan toelichten.
10. Geef concrete en bruikbare tips.
Reik kapstokken zoals tips en hulpmiddelen aan bij de ondersteuning van hun kind.
Bij problemen tijdens de ondersteuning kan je extra tips vinden op de webpagina 'kansengroepen'.
Tips voor ouders:
- Bied een geschikte, vaste plaats en de nodige tijd aan om het huiswerk te kunnen maken.
- Zorg voor een positieve werksfeer waarin de rest van het gezin ook rustig aan het werk is.
- Werk mee aan het huiswerk. Geregeld eens kijken, meelezen, een les overhoren en belangstelling tonen werkt motiverend en stimulerend.
- Stuur en begeleid het huiswerk. Doe het eerst voor, maak daarna een oefening samen en laat het kind dan eens zelf proberen.
- Vermijd stress door even na te kijken of het kind niets vergeten is. Help ook bij het klaarmaken van de boekentas.
- Zoek een evenwicht tussen sturen en loslaten. Een kind moet kansen krijgen om fouten te maken en te leren. Het is dus NIET de bedoeling dat je het huiswerk maakt i.p.v. het kind.
- Breng de leerkracht op de hoogte bij blijvende inhoudelijke problemen.
- Volg de agenda mee op. Het is een belangrijk instrument voor de communicatie tussen thuis en de school.
- Spreek op voorhand af met je kind wanneer het huiswerktijd is. Splits het huiswerk desnoods op in stukjes met telkens een korte pauze.
- Geef je kind stapsgewijs zo veel mogelijk verantwoordelijkheid en zelfstandigheid.
- Zorg voor emotionele ondersteuning. Maak even tijd om te luisteren, moedig je kind aan en leer je kind ook relativeren.
11. Verander de communicatie indien nodig
Indien de communicatie niet werkt, zal deze moeten veranderen.
- Zoek naar een oplossing binnen de school en niet bij de ouder.
- Probeer in samenspraak met de school via een andere vorm met de ouders te communiceren.
Maak jouw eigen website met JouwWeb